عروسک ها راویان داستان های صلح در موزه ای سیار - وبلاگ سیناپارسه

به گزارش وبلاگ سیناپارسه، سوسن نیک ذات، درباره فعالیت خود به عنوان موزه بین المللی و سیار سفیران فرهنگ صلح اظهار کرد: سال های بسیاری است که کارهای داوطلبانه انجام می دهم و در زمینه آموزش به بچه ها در مهدکودک و دبستان نیز فعالیت نموده ام، بعد از مدتی تجارب خود را یکپارچه و NGO بشر محبت آمیز و بین المللی راه اندازی کردم که در زمینه فعالیت های مرتبط با بچه ها و در برخی موارد در مسائل مربوط به خانواده ها نیز فعالیت می کنیم.

او اضافه نمود: علاقه من به موزه و موزه گردی باعث شد به این مساله فکر کنم که موزه ای داشته باشم و به دنبال آن فعالیت های متفاوتی در زمینه آموزش به بچه ها انجام دهم. در ابتدا ایده خود را به صورت مکتوب درآورده و به سازمان میراث فرهنگی و صنایع دستی کشور ارائه نمودم و سپس بعد از ارئه طرح مجوز را دریافت کردم که این مجوز شامل دو بخش سیار و ثابت بود.

موسس و مدیر نخستین موزه بین المللی و سیار سفیران فرهنگ صلح یادآور شد: یکی از دغدغه های ما در ابتدا بچه ها خود مشهد و تاسیس بخشی از موزه به عنوان یک موزه ثابت برای بچه ها مشهدی بود، به همین علت زمان زیادی صرف پیدا کردن مکانی برای موزه ثابت کردیم. اما تصمیم گرفتیم برای خدمات رسانی به نقاط مختلف شهر موزه کاملا سیار باشد، زمانی که وارد این حوزه یعنی موزه سیار شدیم، پی بردیم تا چه حد این کار گسترده و لذت بخش است.

نیک ذات توضیح داد: بار راه اندازی این موزه، بخش های متنوع موزه معین شد و شکل گرفت، یکی از این اتفاقات اختصاص دادن بخشی از موزه به آثار خود بچه ها بود و در نتیجه اکنون بخشی از موزه متعلق به آثار خود بچه ها است.

قاشق های رنگی؛ روایت گر برابری نژادها و موضوعات بشردوستانه برای بچه ها

او ادامه داد: یکی از این اتفاق ها درست کردن عروسک های قاشقی بود، ایده این کار از زمان کودکی من شکل گرفته بود و در زمان مدیریت در مهد کودک ، مادرم در مهد برای بچه ها قصه هایی را روایت می کرد و در ارتباط با قصه برای آنها عروسک هایی درست می کرد.

بنیان گذار و مدیر نخستین موزه بین المللی و سیار سفیران فرهنگ صلح اضافه نمود: در نتیجه با استفاده از قاشق و چنگال های چوبی آغاز به روایت داستان زندگی آنها کردم، به عنوان مثال با استفاده از قاشق های رنگی، تفهیم و نشان دادن برابری نژادها و موضوعات اجتماعی، اخلاقی و بشردوستانه را از زبان این قاشق ها به بچه ها روایت می کنیم.

نیک ذات گفت: بچه ها اولین تجربیات برای کسب استقلال را با استفاده از قاشق تجربه می نمایند. قابلیت شکل پذیری قاشق یکی از دلایل مهم برای انتخاب آن بود. زیرا می توانستیم شخصیت هایی چون انسان، حیوان و گیاه به قاشق ها ببخشیم تا در داستان ها مورد استفاده قرار دهیم. همچنین از ویژگی های دیگر قاشقک ها تنوع در رنگ، ارزان بودن و در دسترس بودن عواملی بود که باعث شد قاشق را به عنوان عروسک و برای روایت داستان ها انتخاب کنیم.

قاشق های عروسکی؛ میراث ناملموس ملت ها

او اضافه نمود: در سفرهای مختلفی که داشتیم به خصوص در آفریقا تنوع شکل، رنگ و اندازه قاشق ها بسیار زیاد بود و متوجه نکات مشترک فرهنگی شدیم، از این حیث در کارناوال های آفریقا قاشق هایی که در ابعاد و اشکال مختلف هستند بسیار دیده می شود.

بنیان گذار و مدیر نخستین موزه بین المللی و سیار سفیران فرهنگ صلح اظهار کرد: از دیگر اقدامات ما جمع آوری قاشق های دیگر ملل است و هر کدام از این قاشق ها به عنوان نماد و فرهنگ آن کشور به حساب می آید. ما از این قاشق ها برای بیان میراث ناملموس خود استفاده می کنیم، میراث ناملموس شامل قصه ها، شعرها، لالایی ها، بازی ها و آداب و رسوم هستند، از جمله مراسم هایی که در فرهنگ ما ایرانیان از قاشق ها استفاده می شود، می توان به قاشق زنی اشاره کرد.

هیچ کودکی در دنیا نباید بدون اسباب بازی باشد

نیک ذات عنوان نمود: این قاشق ها مثل خانواده هستند و از کوچک تا عظیم هر کدام نقشی دارند و با وجود تفاوت در رنگ و شکل، تمامی آن ها دارای همبستگی و انسجام هستند. با استفاده از این وسیله ساده و اولیه و با شعار هیچ کودکی در دنیا نباید بدون اسباب بازی باشد ما این عروسک ها را می سازیم و هر مادر یا مربی می تواند برای فرزند یا شاگرد خود به راحتی با استفاده از یک قاشق عروسک بسازد.

او ادامه داد: ما کارگاه هایی برگزار می کنیم که در آن قصه هایی روایت می شود و با استفاده از متریال های موجود که اصلی ترین آن قاشق است، بچه ها در کنار خانواده خود می توانند شخصیت های داستان ها را بسازند و این عروسک ها با اسم و هویت خود آن ها در موزه ثبت، حفظ و احیا شده و شناسنامه دار می شوند.

بنیان گذار و مدیر نخستین موزه بین المللی و سیار سفیران فرهنگ صلح اظهار کرد: برخی از عروسک ها را در موزه خود نگهداری نموده و به نمایش می گذاریم، برخی دیگر به موزه های ملی و موزه های کودک کشورهای مختلف اهدا شده و تعدادی از آن ها را به بچه های که احتیاجمند به عروسک و اسباب بازی هستند اهدا می نماییم.

نیک ذات گفت: از زبان قاشق ها قصه هایی در مورد زندگی آن ها گفته می شود، مثلا قصه آشنایی کودک با قاشق چنین بیان می شود که من ابتدا در زندگی تو نقش داشته ام، به یاری و همراهی من استقلال را آموختی، من در شادی و غم در کنار تو و در خانواده شما بوده ام و بعد آغاز می نماید به تعریف از این که ما قاشق چنگال ها چه ماجراهایی را داشتیم و چگونه به دست هنرمندان به اشکال مختلف درآمده و در نهایت به اسباب بازی بچه ها تبدیل شده و در کنار بچه ها زندگی شادی را تجربه می کنیم.

او با اشاره به تعریف ایکوم، شورای بین المللی موزه ها گفت: موزه باید به نوعی طراحی خاص داشته باشد، لذا با توجه به این موضوع، کودک باید بتواند به راحتی اشیاء و عناصر موزه را لمس نموده و با آن ها ارتباط برقرار نماید و پیرو آن تمامی موزه ها موظف شده اند زمانی و برنامه هایی را به بچه ها اختصاص دهند.

موزه مختص به مکان خاصی نیست؛ به سوی مخاطب حرکت می کنیم

بنیان گذار و مدیر نخستین موزه بین المللی و سیار سفیران فرهنگ صلح یادآور شد: سال گذشته از طرف شورای بین المللی موزه ها به عنوان سفیر صلح کودک و نوجوان انتخاب شده ام و در این زمینه مسئولیت بیشتری بر عهده گرفته ام. بر اساس ماموریت و وظیفه ذاتی موزه های سیار ما به سوی مخاطب حرکت می کنیم و جامعه بیشتری را تحت آموزش قرار می دهیم.

او با بیان اینکه موزه مختص به مکان خاصی نیست، اضافه نمود: ما به دنبال طراحی پروژه های جدید هستیم و سعی می کنیم کار خود را ارتقا داده و در آن نوآوری داشته باشیم. از همین رو اولین قطار- موزه صلح را طراحی کردیم و در جهت خط مشهد- تبریز در رستوران قطار برای بچه ها در قالب گروه های مختلف به اجرای نمایش و قصه گویی پرداختیم، همچنین اولین هواپیمای موزه صلح را راه اندازی کردیم که در جهت هوایی ایران- گرجستان انجام پذیرفت و به آموزش و قصه گویی توسط عروسک ها در رابطه باصلح وگردشگری پرداختیم.

نیک ذات با اشاره به عروسک های ملی با عنوان ایران و آریا که برای اهدا به موزه های کودک و موزه های ملی کشورها از جمله موزه ملی گرجستان طراحی شده است، بیان نمود: عروسک های قاشقی ایران و آریا با پرچم ایران به موزه ملی گرجستان هدیه شد. از دیگر پروژه های ما نخستین کشتی موزه صلح بر روی آب های خلیج فارس بوده و بر روی عرشه کشتی برنامه هایی را برای بچه ها و میهمانان نوروزی اجرا کردیم.

بنیان گذار و مدیر نخستین موزه بین المللی و سیار سفیران فرهنگ صلح با بیان اینکه تا به امروز سعی نموده ایم به وسیله فعالیت های آموزشی موزه به موضوعاتی چون برابری ادیان، برابری نژادها و برابری جنسیت و برابری آموزشی توجه داشته باشیم، عنوان نمود: باتوجه به نوع سفر و مکان آن و احتیاج بچه ها، نوع آموزش ها و موضوعات متفاوت است. به عنوان مثال مباحثی از جمله حقوق بچه ها، تاب آوری بچه ها، میراث فرهنگی، نوروز و میراث ناملموس را در قالب چند موضوع صلح پایدار، توسعه پایدار، گردشگری پایدار، میراث پایدار و ایمنی بچه ها در دستورکار خود داریم .

او ادامه داد: در سال های اخیر با موتور به مناطق محروم سفر نموده ایم و در سال گذشته روز دنیای کودک به وسیله کالسکه به شهرستان بینالود و تعدادی از روستاهای آن سفر داشتیم. سفر با شتر در مناطق کویری از برنامه های آینده است. خوشبختانه به تازگی توانستیم یک خودرو مخصوص موزه سیار تهیه نماییم و از این پس با این خودرو سفر می کنیم و اولین سفر ما با این خودور در روز دنیای صلح و روز دنیای گردشگری به ترکیه بوده است.

نیک ذات اعلام کرد: نخستین تجربه سفر با استفاده از خودرو- موزه به ترکیه پر از شگفتی بود، برخورد و همکاری های مردم گویای این پیغام بود که بسیار ساده می توان به موضوع صلح نگاه کرد و به آن پرداخت، صلح ساده تر از درس های ریاضی و شیمی و فیزیک است و احتیاج به حفظ فرمول و عدد نیست؛ کافی است انسان مهربان و بخشنده باشید. لذا اگر همه ما مانند حلقه هایی از یک زنجیر دست به دست هم دهیم، می توانیم دور دنیا را زنجیره ای از صلح تشکیل دهیم.

او ادامه داد: این عروسک های قاشقی در فهرست میراث ناملموس کشور در میراث فرهنگی ثبت شده اند و برای آیندگان پیغام هایی دارند، در بین این عروسک ها مهمان هایی از عروسک های دیگر ملت ها و همچنین عروسک هایی که از طرف مادران روستایی به ما هدیه داده شده است و ما اسم آن را میراث ماندگار مادران گذاشته ایم، حضور دارند.

برای صلح سفر می کنیم

بنیان گذار و مدیر نخستین موزه بین المللی و سیار سفیران فرهنگ صلح اضافه نمود: سفرنامه موزه سیار در حال نوشتن است، به امید روزی که بتوان آن ها را چاپ کرد، اولین سفر ما به سوریه در ابتدای جنگ بود که فضای حاکم بر شهرها، یعنی صدای تیر و تیراندازی ها باعث می شد بچه ها شرایط سختی را تجربه نمایند و این مساله باعث شد تا آموزش هایی در زمینه تاب آوری بچه ها را درکارگاه هایمان مد نظر قرار دهیم و از این دست خاطرات سفر بسیار است.

نیک ذات اضافه نمود: برنامه بعدی ما سفر در جهت جاده ابریشم است که طراحی آن صورت گرفته و مکاتبات آن صورت پذیرفته است و در نظر است از طریق خودرو- موزه سیار جهتهای آسیایی، آفریقایی و اروپایی را طی کنیم. این عروسک ها از ایران پیغام هایی در زمینه موضوع فرهنگ صلح برای دیگر ملت ها دارند. یکی از اهداف ما تغییر چهره ایران در دنیا است؛ اما ما قادر نیستیم دیدگاه کل دنیا را تغییر دهیم؛ ما تنها می توانیم به اندازه توان خود در این زمینه فعالیت هایی انجام دهیم. ما برای صلح سفر می کنیم و وقتی مردم این پرچم صلح را همراه ما می بینند، بسیار شگفت زده و خشنود می شوند.

او اظهار کرد: این مجموعه به صورت خانوادگی اداره می شود و 11 نفر هیئت موسس و هیأت مدیره هستیم و حتی افراد گروه اجرایی هم از افراد خانواده هستند و تا به امروز به 31 کشور سفر نموده ایم، حدود 12 کشور را تحت عنوان موزه سفر نموده ایم؛ اما دیگر سفرها قبل از تشکیل موزه و تحت عنوان NGO برای دریافت جوایز مسابقات صلح در 14 سال متوالی و شرکت در اجلاس ها و ورکشاپ ها بوده است.

راه اندازی مینی موزه مشارکتی میراث ملل

بنیان گذار و مدیر نخستین موزه بین المللی و سیار سفیران فرهنگ صلح گفت: همه انسان ها ارزش مورد احترام و محبت قرار دریافت را دارند و این مرزهای فیزیکی توسط افراد کشیده شده است. ما یک مینی موزه مشارکتی میراث ملل را راه اندازی نموده ایم که در آن افرادی علاقه مند هستند میراثی از سرزمین و یا مجموعه شخصی خود به موزه سیار در قالب یک پکیج و چمدان اهدا نمایند که اشیا به نام آن شخص ثبت و شناسنامه دار شده و نهایتا هر شخص می تواند یک موزه دار باشد. موزه های ثابت می توانند از این طریق موزه خود را به افرادی در دیگر شهرها و ملیت های دیگر نشان دهند.

او ادامه داد: با این تفکر که رفاقت جایگزین رقابت شود، در کنار معرفی موزه خود به معرفی دیگر موزه ها پرداخته و این شبکه را روزبه روز گسترش می دهیم و از هرگونه مشارکت مردم در این زمینه استقبال خواهیم کرد.

نیک ذات در مورد موانع موجود در این راه بیان نمود: تا به امروز تمام افرادی که در این جهت سر راه بنده قرار دریافتد، انسان های دوست دار صلح و فرهنگ و بچه ها بودند. اما تنها زمانی سرعت کار به کندی پیش می رفت که سر راه خود انسان هایی را می دیدم که فهم مشترکی از افکار یکدیگر نداشتیم یا از موضوع مد نظر بنده بسیار دور بودند و یا موضوع صلح اولویت آنها نبوده که بسیار طبیعی بود و اینها سبب می شد برخی کارها با مقداری تاخیر انجام شود.

او بیان نمود: یکی از مشکلاتی که ما همواره با آن روبرو هستیم، نبود اسپانسر و افراد یاری نماینده است که باعث شده اقدامات خیرخواهانه و صلح جویانه NGO ما به خوبی پیش نرود و این انتظار می رود مردم و هنرمندان برای گسترش این گونه فعالیت ها به پای کار آیند تا بتوانیم دنیای امن و شایسته برای بچه ها ایجاد کنیم.

نیک ذات ادامه داد: همواره می گویند NGO ها نمی توانند با سازمان های دولتی کار مشترک انجام دهند؛ اما اینگونه نیست و ما تا به امروز اقدامات مشترک بسیاری با سازمان های دولتی انجام داده ایم.