گردش بر مدار 33 درجه؛ به طبس تاریخ کویر خوش آمدید! - وبلاگ سیناپارسه

به گزارش وبلاگ سیناپارسه، شهری که در مدار 33 درجه شمالی قرار گرفته در دل کویر است؛ اما دیدنی هایی دارد که اگر درباره اش بخوانید حتما نظرتان را درباره این شهر کویری عوض می نماید. طبس از ترکیب دو واژه تب و بس به معنی تب بس ایجاد شده و به مرور زمان، طبس نام گرفته است. بعلاوه، عده ای نیز نام آن را به زبان سلوکیان مرتبط دانسته اند. گرچه قدمت این شهر که گفته می شود پهناورترین شهر ایرانی است به زمان هخامنشیان بازمی شود؛ اما عده ای از مورخان هم تاریخ این شهر را به زمان ساسانیان نسبت می دهند. با این وجود طبس به علت وجود جاذبه های طبیعی و تاریخی متعدد در کنار معادن ذغال سنگ یکی از خاص ترین و غنی ترین منطقه ها کشور است.

چگونه به طبس برسیم؟

اگر از تهران حرکت کنیم، بعد از 90 کیلومتر به گرمسار می رسیم و تا اینجا همان جهت رفتن به سمت مشهد را طی نموده ایم؛ اما از اینجا به بعد باید بعد از گرمسار به سمت جنوب حرکت کرد تا به طبس رسید. این جهت 10 ساعت زمان می برد.

دیدنی ها

برای گفتن از دیدنی های و جذابیت های طبیعی منطقه طبس، بهتر است از دره ای آغاز کنیم که مخوف و البته حسابی معروف است. کال جنی یا همان دره جن ها در 35 کیلومتری شمال شهر طبس قرار گرفته است. منطقه ای که روزگاری مردم آن را محل زندگی جن و ارواح می دانسته اند و اکنون به جاذبه گردشگری تبدیل شده است. کال اصطلاحی است که به دره یا جهت ایجاد شده به وسیله سیلاب ها و جریان آب اطلاق می شود و کلمه جن هم به این علت به این دره داده شده که بومیان معتقدند جن ها در این دره ساکن هستند و نباید به تنهایی قدم در این جهت گذاشت. دره ای که برخلاف اطرافش که بیابان بوده پر از آب و آبشارهای زیباست. فرسایش زمین در طول سالیان دراز باعث به وجود آمدن راهروهایی باریکی شده که دو طرف آن را سنگ های رسوبی مرتفعی در بر گرفته است. اگر به آنجا سفر کنید در ابتدای دره چاه هایی را می بینید که در دل سنگ کنده شده اند. اگر ماجراجویی را دوست دارید و فردی به عنوان راهنما همراهتان است، می توانید با پایین رفتن از چاه ها به راهروی باریکی برسید که خود به چند اتاق کوچک و تاریک می رسد. طبق آثار بجا مانده این اتاق ها در دل زمین، مکانی بوده برای بست نشینی زرتشتیان که از ظلم زمانه فراری بودند و در اینجا به عبادت و راز و احتیاج مشغول می شدند.

شاید باور نکنید اگر بگوییم در دل کویر و در این منطقه یک باغ وجود دارد که به باغ گلشن معروف است. باغ گلشن یکی از باغ های نادر ایرانی است که آب جاری دائمی در آن جریان دارد. این باغ در طبس به وسیله امیرحسین خان که سومین حاکم طبس بوده، ساخته شد اما سردر باغ در زلزله ویرانگر شهریور 1357 طبس به کلی از بین رفت؛ هم اکنون در همان محل، ساختمانی با همان طرح و نقشه بنا شده است.

قلعه اسماعیلیان که در میان دو کوه بنا شده و قدمت آن با توجه به معماری قلعه به دوره سلجوقیان برمی شود؛ مکانی برای آموزش فداییان اسماعیلی در قرن پنجم بوده است. قلعه اسماعیلیان به گونه ای بنا شده که از بیرون غیرقابل تسخیر باشد و از داخل نیز کسی نتواند از آن فرار کند. این قلعه تاریخی در 40 کیلومتری شهر طبس در دامنه کوه شتری قرارگرفته است. دره مرتضی علی که بسیار به تنگه واشی شباهت دارد با این تفاوت که آب خیلی کمتری دارد که به زور به زانو می رسد، دارای چشمه های عجیبی است که زیر پا حسشان می کنید. در برخی قسمت ها زیر پایتان جریان آب گرم و در برخی نقاط آب سرد را حس می کنید.

سد شاه عباسی با قدمتی در حدود 550 سال به عنوان قدیمی ترین سد قوسی دنیا شناخته شده و با توجه به معماری خاص و بافت خشتی به کار رفته در آن، پس از پنج قرن هنوز کاربرد و دوام خود را دارد. این سد که در روستای تاریخی خرو قرار گرفته است و یکی از شاهکارهای معماری در ایران محسوب می شود، در دوران حکومت صفویان به منظور جلوگیری از جاری شدن سیل در زمان بارش رگبارهای فصلی در منطقه ساخته شد. معماری سد شاه عباسی شبیه معماری برج آزادی است با این تفاوت که بر تنگه ای باریک در بین دو کوه ساخته شده و 60 متر ارتفاع دارد. در پایین سد، گذرگاه بزرگی قرار گرفته تا بتواند آب را به میزانی از خود عبور دهد که خطری برای شهر طبس ایجاد نکند. ویرانه های ارگ تاریخی طبس، یکی دیگر از جاذبه های داخل شهر است. این ارگ که به کهن دژ هم معروفیت دارد، در قرن هشتم ساخته شده و روایت است که نادرشاه پس از سفر به هند هفت دیگ طلا در این ارگ پنهان نموده است.

برای این که بتوانید کال نمک در طبس که رودخانه ای نمکی است را ببینید، باید ابتدا از شهر طبس فاصله گرفته و به روستای محمدآباد برسید. زمانی که به این منطقه رسیدید تا چشمتان کار می نماید، زمینی را مشاهده می کنید که جنس آن از نمک است. نزدیک تر که می روید، بلورهای سفید و تخم مرغی شکل را مشاهده می کنید که با دقت و ظرافت بی نظیری کنار یکدیگر قرار گرفته اند.

در این زمینه بخوانید

راهنمای سفر به نایبند؛ ماسوله کویر ایران

کویر مصر چگونه دل کویربازها را ربود و مقصد اول آنها شد؟

غذاهای محلی

طبس دارای غذاهای محلی متنوعی است که از آن جمله می توان به آش جوش پره، آش لخشک، آش قلیه، آش انار، آش اماج و آش بورش اشاره نمود. بعلاوه آبگوشت بلغور، آبگوشت گندم، آبگوشت بزباش و آبگوشت کشک هم جزو غذاهای پرطرفدار این منطقه هستند. برای سوغات هم این شهر قطاب و یک شیرینی بسیار خوش طعم به نام روورنموده دارد که از شیره خرما تهیه می شود و آن را در بین دو لایه نان مخصوص، قرار می دهند.

اقامت

برای اقامت در طبس ابتدا باید بدانید که شب های کویر بسیار سرد است؛ بنابراین اقامت در پارک ها و اماکن عمومی آسان نخواهد بود. شهر طبس دارای چند هتل و مهمانسرا است، اما بیشتر مسافران زایرسرای امام زاده حسین را برای اقامت انتخاب می نمایند. این امام زاده در مرکز شهر طبس قرار گرفته است و یافتن آن کار آسانی است. جدای از این ها، اقامت گاه های بومگردی هم در طبس رونق دارند و به علت جذابیت های این نوع اقامت گاه ها می توانند گزینه و البته تجربه خوبی برای ماندن در این شهر باشند. اقامت در فضایی با معماری سنتی، لذت چشیدن غذاهای محلی و بومی منطقه، آشنایی با فرهنگ و سبک زندگی بومیان، تنها جزیی از مزایای این اقامتگاه ها به شمار می آیند. به همین سبب توصیه می کنیم فرصت لمس چنین تجربه ای را از دست ندهید.